ค่าความชื้นในการรับซื้อข้าวเปลือก สำคัญต่อราคาข้าวหรือไม่?

ภาพนี้ยืมมาจาก เพจหมอแล็บแพนด้า
เป็นใบรับเงิน(แบบง่าย)
บันทึกรายละเอียดการรับซื้อข้าว
ที่รถวิ่งเข้าผ่านตราชั่ง มีน้ำหนักก่อน/หลังชั่งข้าว

โดยจากภาพบิลดังกล่าว
เป็นลักษณะเหมือนการขายข้าวสด
คือ ข้าวที่เกี่ยวเสร็จ แล้ววิ่งเข้าโรงสีรับซื้อเลย

นิยมทำกันในนาปรัง ,
หลัง ๆ นาปีอิสานก็ทำกันเยอะ
แถวชุมพลบุรี จ.สุรินทร์

จนมีการเปิดอู่/เต๊นท์รถหกล้อดั้ม
สำหรับขนข้าวเปลือกจากนา
วิ่งเข้าลานรับซื้อกันเลยทีเดียว

การใช้รถเกี่ยว ข้าวสด
แล้วเอารถบรรทุกไปรอโหลด(Load)
จากข้างแปลงนา นิยามกันมาก
เพราะง่าย ไม่ต้องมาตาก ให้เสียเวลา

จะทำในคนที่มีนาเยอะ
หรือ ไม่มีพื่้นที่สำหรับตากข้าว

แต่ก็ต้องแลกมาด้วย
"การหักค่าความชื้น"
แบบคิดเป็นเปอร์เซ็นต์
แอดมินจะนำมาลงในโพสต์ต่อ ๆ ไป

.

การหักค่าความชื้นนี่แหละ
ที่เป็นกลไกสำคัญในการคำนวณราคาข้าวเปลือก

โรงสีรับซื้อ ก็ต้องแบบรับความเสี่ยง
จากข้าวความชื้นสูง
ด้วยต้นทุน การตาก การอบ
แล้วแต่ศักยภาพของแต่ละโรงสี
(ส่วนใหญ่มีเครื่องอบกันหมด)
เวลารับซื้อ เขาใช้เกณฑ์ตัวนี้
ในการคำนวณราคา
แล้วหักจากราคารับซื้อปกติออก

สมมติว่า

ข้าว 1 ตัน ราคารับซื้อที่ความชื้นปกติ(ตามเกณฑ์)
อยู่ที่ ตันละ 10000 บาท

แต่พอเป็นข้าวสด ความชื้นเกิน 25%(ตามเกณฑ์)
จะถูกหักไปที่ 3000 บาท(ตัวเลขสมมตินะ)

พอชาวนาเอารถขนข้าวขึ้นตราชั่ง
เขาจะมีเจ้าหน้าที่ เอาเหล็กแหลม
มาแทงกระสอบข้าว เพื่อนำมาตรวจหาเปอร์เซ็นต์
เรียกว่า"การฉ่ำข้าว" ด้วยการเอาเครื่องกระเทาะเปลือก
ใช้น้ำยาตรวจกันเป็นเรื่องเป็นราว

ส่วนถ้าเป็นข้าวเกี่ยวสด คือ
วิ่งมาจากทุ่งนาเลย จะได้เข้าฟาสต์เลน(Fast lane)
คือ ตีเป็นข้าวสด ความชื้นสูง
มีเรท มีเกณฑ์การหักราคารอเลย
ไม่ต้องมาตรวจอะไรให้วุ่นวาย

ไอ้กลไกตัวนี้ นัยว่าตั้งขึ้นมาเพื่อ
ให้เกิดการค้าขายแบบยุติธรรม
ทั้งระหว่างผู้ซื้อ และผู้ขาย

มีประกาศของกรมการค้าภายใน
,กระทรวงพาณิชย์รับรอง
อันมีสภาพบังคับทางกฏหมาย
(ประกาศกระทรวง เป็นกฎหมายแบบหนึ่ง)

.

การจะให้รัฐบาลช่วยแก้ไขเรื่องพวกนี้
มองได้หลายส่วนเลย เช่น

1.ต้องมีการใช้กลไกรัฐในการแก้กฎหมาย
-โรงสี พ่อค้า เขาจะยอมไหม?
-ผู้มีอำนาจ ส่วนใหญ่ ก็มาจากพ่อค้าประจำจังหวัด

2.ตัวเกษตรกรเองต้องปรับเปลี่ยนรุปแบบการทำนา
พูดง่าย ๆ ถ้าขายข้าวสด ยังไงก็โดนหัก

บางปีราคาดี คนก็ทำนา(ปรัง)กันเยอะ
บางปีราคาไม่ดี ก็จะมีเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้น

ถ้าตากข้าว ทำข้าวดีแล้ว
ยังโดนหักราคา นั่นเป็นอีกเรื่องนึง

.

โครงการอีไรซ์ฯ หรือ ชาวนาขายข้าวเอง
ก็เป็นหนึ่งในคนทำนาเอง นำข้าวไปขาย
เคยโดนตรวจข้าว และหักราคา รวมถึงพูดจาเยาะเย้ย
จนเป็นที่มาของการหาคำตอบเองกว่า 10 ปี

.

ส่วนตัวอย่างใบเสร็จ/ใบรับซื้อข้าว
แบบตัวเต็มที่แอดมินนำมาลงในคอมเม้นต์
เป็นเพียงตัวอย่างที่นำมาจากกูเกิ้ลให้ดู
ว่า นอกจากน้ำหนักรถ น้ำหนักข้าว เลขทะเบียนต่าง ๆแล้ว
ต้องมีการระบุเปอร์เซ็นต์ความชื้นของข้าวด้วย
(เว้นแต่การขายเป็นข้าวสด เขาจะไม่ตรวจ)

ที่ต้องนำภาพตัวอย่างจากเน็ตมา
เพราะพวกเราเองไม่ได้ขายข้าว
ในระบบโรงสีนานหลายปีแล้ว

.

เป็นกำลังใจให้พี่น้องชาวนาทุกท่าน
ในการเอาตัวรอดจากกลไกต่าง ๆ เหล่านี้ครับ